یکی از مهم‌ترین ارکان برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در دنیا، استانداردهای کیفیت هوای آزاد بوده است که نقش چشمگیری در ارزیابی برنامه‌های کاهش داشته است. در واقع شاید به جرأت بتوان گفت که تنها شاخص ارزشیابی برنامه‌ها و سیاست‌های مرتبط با آلودگی هوا، استانداردهای تدوین شده علمی برمبنای سلامت می‌باشد. نکته قابل توجه در تمامی استانداردهای کیفیت هوای کشورهای موفق این است که استانداردها بر پایه مطالعات سلامت و اثرات آلاینده‌ها بر انسان استخراج می‌شوند و همچنین روند کاهشی مقادیر استانداردها طی سال‌های مختلف است. به‌عبارت دیگر در هیچ کشور موفقی در زمینه کنترل آلودگی هوا، حدود استاندارد کیفیت هوا را با گذر زمان افزایش نمی‌دهند و در حقیقت حدود استاندارد به عنوان یک آرمان متعالی جهت دستیابی به آن در نظر گرفته میشود و برای نیل به آن برنامه‌ریزی طولانی مدت صورت میگیرد.
شرکت رها آب مهر زاگرس آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط زیست کشوری انواع دستگاه‌ها و تجهیزات لازم به منظور اندازه گیری آلاینده های زیست محیطی در بخش هوا را دارد از جمله این تجهیزات می توان به گازسنج مدل Testo آلمانی برای آنالیز گازهای خروجی دودکش ( قرائت مستقیم به صورت الکتروشیمیایی ) ،صوت سنج (قرائت مستقیم) داری leq 30 دقیقه، met one (قرائت مستقیم) برای اندازه گیری ذرات معلق محیطی PM2.5 و PM10, دستگاه مگاسیستم (روش آزمون آزمایشگاه مرجع سازمان حفاظت محیط زیست می باشد) برای اندازه‌گیری ذرات معلق خروجی دودکش، earoqual series 500 (قرائت مستقیم) به منظور اندازه گیری گازهای محیطی شامل NO2,SO2, O3, CO می باشند.
به طور کلی به منظور اینکه صنایع مختلف باعث آلودگی هوای زیست محیطی می شوند یا خیر گازها (O2, CO, NO2, NOx, NO, H2S, SO2) و ذرات معلق خروجی دودکش های کارخانه، ذرات معلق محیطی، صوت زیست محیطی، گازهای محیطی، ترکیبات BETX یا بنزن، اتیل بنزن، تولوئن، زایلن مورد آنالیز و اندازه گیری قرار می گیرند.
به طور کلی تمامی صنایع از لحاظ زیست محیطی خصوصا هوای زیست محیطی باید مورد بازدید و آنالیز قرار بگیرند اما بیشتر توجه به صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، سیمان و شن و ماسه می باشد، مابقی صنایع نیز به عنوان مثال صنعت خودرو می توانند آلودگی قابل توجهی وارد محیط زیست انسان بکنند، هر مشعلی که می سوزد یا هر نقطه ایی که احتمال وجود تولید ذرات دارد باید مورد آنالیز و اندازه‌گیری قرار بگیرد.
