سپتیک تانک از ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش‌های پیش تصفیه فاضلاب است که از مخزنی تشکیل شده که توسط یک دیواره به دو قسمت تقسیم می‌شود و فاضلاب با سرعت کم و متناوب در آن جریان دارد و بر پایه تصفیه فیزیکی و بیولوژیکی استوار است.
در این سیستم مواد جامد و قابل ته‌نشینی فاضلابی پس از ورود به سپتیک تانک در قسمت کف مخزن ته‌نشین شده و از جریان فاضلاب جدا می‌گردند. در بخش اول فاضلاب توسط باکتری‌های بی‌هوازی هضم شده و در اثر فعل و انفعالات صورت گرفته، مواد معلق قابل ته‌نشینی به‌صورت لجن در کف انباره ته‌نشین می‌شوند و چربی و روغن‌های شناور نیز بر روی سطح تجمع می‌یابند.
در اثر فعالیت میکرواورگانیسم‌ها بخشی از مواد آلی تجزیه شده و به گاز و انرژی تبدیل می‌گردند. ارتباط بین بخش اول و دوم به‌گونه‌ای است که امکان عبور مواد ته‌نشین شده و چربی‌های شناور شده از بخش اول به بخش دوم وجود ندارد و بدین صورت پساب زلال شده به بخش دوم منتقل می‌گردد. در انتها پساب از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می‌گردد.
از سپتیک تانک‌ها برای تصفیه مقدماتی فاضلاب، متعادل‌سازی در مقدار و کیفیت فاضلاب و جمع‌آوری فاضلاب از نقاط مختلف و پمپاژ آن استفاده می‌شود. از موارد استفاده از سپتیک‌ها می‌توان به منازل، رستوران‌ها، هتل‌ها و شهرک‌های ویلایی که دور از دسترس شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب قرار دارند اشاره کرد.
باید توجه داشت که از سپتیک‌ها با راندمان حذف بیش از 60-40 درصد نمی‌توان به عنوان یک سیستم تصفیه فاضلاب با راندمان‌های مورد نظر محیط زیست نام برد و از این سیستم بیشتر به عنوان پیش تصفیه و ایستگاه پمپاژ لجن در پکیج تصفیه فاضلاب استفاده دارند.
سپتیک تانک‌ها بیشتر در منازل و ساختمان‌هایی که به سیستم فاضلاب شهری متصل نیستند استفاده می‌شوند. این مخازن برای ذخیره و تصفیه اولیه فاضلاب استفاده می‌شوند تا از آلودگی محیط زیستی تا حدودی جلوگیری کنند. همچنین در برخی مناطق روستایی و دور افتاده، سپتیک تانک‌ها به عنوان گزینه‌ای برای دفع فاضلاب استفاده می‌شوند.
اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک عبارتند از:
1. بدنه: بدنه یا تانک اصلی که فاضلاب در آن جمع می‌شود.
2. ورودی: لوله‌های ورودی که فاضلاب از خانه یا ساختمان وارد سپتیک تانک می‌شود.
3. خروجی: لوله‌های خروجی که آب تصفیه شده را به محل مناسب برای دفع منتقل می‌کند.
4. دیواره جداکننده: قسمت داخل تانک که جامدات را از مایعات جدا می‌کند.
5. باکتری‌ها: باکتری‌های زنده که در فرآیند پالایش فاضلاب نقش دارند و مواد آلوده را تجزیه و تحلیل می‌کنند.
6. پمپ: در برخی سپتیک تانک‌ها، پمپ برای افزایش جريان فاضلاب به منظور بهبود عملكرد پالایش استفاده مي‌شود.
7. لوله‌های تخليص گاز: لوله‌هاي كه گاز متساعد شده از فاضلاب را از قسمت بالای سپتیک تانک خارج می‌کنند.
قیمت سپتیک تانک معمولاً براساس اندازه، جنس و ویژگی‌های فنی آن محاسبه می‌شود. برخی از عوامل مهم در محاسبه قیمت سپتیک تانک عبارتند از:
1. اندازه: حجم سپتیک تانک (به لیتر یا گالن) تعیین کننده قیمت آن است. سپتیک تانک‌های بزرگ‌تر هزینه بالاتری دارند.
2. جنس: نوع مواد استفاده شده در ساخت سپتیک تانک نقش مهمی در قیمت آن دارد. به عنوان مثال، سپتیک تانک‌های فایبرگلاسی گران‌تر از سپتیک تانک‌های پلی اتیلنی هستند.
سپتیک تانک یک مخزن دفنی است که برای جمع‌آوری و پالایش فاضلاب استفاده می‌شود. این مخازن به‌صورت مختلف و با جنس‌های مختلف ساخته می‌شوند، از جمله:
1. سپتیک تانک پلی اتیلنی: این نوع تانک‌ها از پلی اتیلن ساخته شده و برای نگهداری فاضلاب استفاده می‌شوند. این مخازن سبک و قابل حمل هستند و به راحتی نصب می‌گردند.
2. سپتیک تانک فایبرگلاس: این نوع مخازن از الیاف شیشه‌ای تقویت شده با رزین ساخته شده و دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی هستند.
3. سپتیک تانک بتنی: این نوع مخازن از بتن ساخته شده و دارای عمر طولانی و قابل اعتماد هستند، اما نصب آن‌ها نسبت به دو نوع قبلی کمی دشوار است.
4. سپتیک تانک فلزی: این نوع مخازن از فولاد گالوانیزه یا استنلس استیل ساخته شده و دارای مقاومت بالاتر در برابر فشار و حرارت هستند.
برای نگهداری سپتیک تانک می‌بایست به موارد زیر توجه کرد:
1. پمپاژ منظم: سپتیک تانک باید به‌طور منظم پمپاژ شود تا جامعه‌ی میکروبی درون آن حفظ شود و رسوبات از بالا به پایین مخلوط شوند.
2. جلوگیری از ورود آب باران: ورود آب باران به سپتیک تانک را محدود کنید تا حجم اضافی آب درون تانک افزایش نیابد.
3. استفاده از فضولات انسانی حاوی باکتری‌های مفید: استفاده از فضولات انسانی حاوی باکتری‌های مفید که به حفظ جامعه‌ی میکروبی داخل سپتیک تانک کمک کنند.
4. جلوگیری از ورود مواد غذایی: جلوگیری از ورود مواد غذایی چرب و سخت به سپتیک تانک، چرب‌شدن و لغزش رسوبات را کاهش داده و عملکرد تانک را بهبود خواهد داد.
5. بازرسی منظم: سپتیک تانک باید به صورت منظم بازرسی شده و در صورت لزوم، تخلیه گردد.
تخلیه لجن از سپتیک تانک به‌صورت زیر انجام می‌شود:
1. ابتدا، یک شرکت تخلیه لجن متخصص را استخدام کنید تا این کار را برای شما انجام دهد.
2. تخلیه‌کننده لجن با استفاده از یک خودرو یا دستگاه وسایل حمل و نقل مناسب، به محل سپتیک تانک شما می‌آید.
3. سپس، با استفاده از لوله‌های خاص و دستگاه‌های مخصوص، لجن موجود در سپتیک تانک شما را خارج می‌کند و به جای مناسب منتقل می‌کند.
4. لجن خارج شده سپس به‌صورت مناسب دفع یا پردازش می‌شود، بسته به نوع آن و قوانین محلی.
5. پس از تخلیه کامل لجن، سپتیک تانک شما آماده استفاده دوباره خواهد بود.
لازم به ذكر است كه برای انجام این کار حتماً باید از یک شركت حرفه‌ای و صلاحيت‌دار کمک گرفت.
